Kieślowski. Zbliżenie / Katarzyna Surmiak-Domańska. – Warszawa : Agora, 2018. – 610 s.
Zachęcam do przeczytania książki Katarzyny Surmiak–Domańskiej „ Kieślowski . Zbliżenie”, która została wydana w 2018 roku przez Wydawnictwo Agora . Autorka przedstawiła Krzysztofa Kieślowskiego jako twórcę - znanego i cenionego reżysera i scenarzystę i człowieka – syna, brata, męża, ojca, przyjaciela i współpracownika . Prześledziła proces twórczy reżysera - od pomysłu, przez reżyserię i odbiór jego filmów przez krytyków filmowych i widzów w Polsce i za granicą oraz przez ówczesne władze w Polsce . Szczegółowo ukazała kontekst jego sukcesu. Zwróciła uwagę na reakcje Krzysztofa Kieślowskiego na jego sukces jako reżysera. Zachwycił się nim Zachód i uznano go za mistrza - sam nie uważał, że dorósł do tej roli. Był inteligentnym, ambitnym, pracowitym, wybitnym i oryginalnym twórcą. W stosunku do siebie był samokrytyczny i bezlitosny, czuł się niespełniony i zadręczał się pytaniem czy dobrze wybrał zawód.
Dzięki książce czytelnik zrozumie skąd się wziął u Krzysztofa Kieślowskiego lęk, smutek i wyobcowanie. Swoją wrażliwość przeniósł na ekran, do swoich filmów, miał dar uważnej obserwacji ludzi. Wnikał w ludzkie zakamarki i odkrywał tajemnice życia. Interesowało go uwikłanie człowieka w zależności i konflikty. Człowiek dokonuje różnych wyborów w swoim życiu i ponosi za te wybory odpowiedzialność. Reżyser nie pouczał, nie dawał rad i przestróg - zasiewał wątpliwości. Uważał, że kino jest drogą i poszukiwaniem, a nie wskazówką i drogowskazem. O swojej twórczości mówił „Wielu ludzi, nie rozumie drogi, którą idę. Uważają, że to droga niesłuszna, że zdradziłem własny sposób myślenia, swój sposób oglądania świata. Otóż nie mam takiego poczucia. Nie zdradziłem poglądów ani ich nawet na chwilę nie opuściłem z jakiegokolwiek powodu – wygody, pieniędzy czy kariery. Nie zdradziłem niczego z siebie w „ Weronice”, „Trzech kolorach”, „Dekalogu” czy „ Bez końca”. Myślę raczej, że wzbogaciłem portrety ludzi o całą tę sferę przeczuć, intuicji, snów, przesądów, która jest wewnętrznym życiem człowieka. Pomimo świadomości, że tego nie da się filmować, żeby nie wiem jak się starać, idę w tę stronę, żeby się do tego zbliżyć na miarę moich umiejętności”.[1]
Jego filmy wywołują różne emocje i skojarzenia. Jednych zachwycają, uważają jego twórczość za odkrywczą, mądrą i przenikliwą. Niektórzy krytycy i widzowie przyjmują ją chłodno, podejrzliwie, drażni ich i odpycha. Reżyser Kieślowski zaprasza do rozmowy. Widz to partner do rozmowy o życiu i o tym, co w życiu najważniejsze.
Autorka ukazała również prywatne życie reżysera, który żył 55 lat. Dotarła do blisko stu osób z rodziny, przyjaciół i współpracowników, którzy podzielili się z nią informacjami i opiniami na temat Krzysztofa Kieślowskiego. Wiele faktów zostało po raz pierwszy ujawnionych. Dzieciństwo spędził z dala od rodziców z powodu choroby ojca, musiał szybko dorosnąć. Krzysztof Kieślowski i jego siostra Ewa czuli opiekę rodziców, mieli ze sobą bliskie relacje, świadczą o tym zamieszczone w książce listy. Zarzucano mu, że kolaborował z władzami PRL - reżyser nie wierzył w zmiany i przełom polityczny. Po koniec życia chorował, przeszedł zawał i miał zabieg angioplastyki. Zmarł zbyt wcześnie i niespodziewanie.
Autorka w sposób pogłębiony ukazała życie i twórczość Krzysztofa Kieślowskiego. Niektóre szczegóły z jego życia były dotąd nieznane - reżyser strzegł dostępu do swojej prywatności.
Książka zainteresuje czytelników, którzy interesują się filmem i lubią czytać biografie niezwykłych ludzi.
Hanna Nowakowska
[1] K. Surmiak – Domańska, Kieślowski. Zbliżenie, Warszawa, 2018, s.496